مفهوم مراکز نوآوری و معرفی مرکز نوآوری اسکولکوو
چکیده
کشورها به‌مرورزمان ضرورت وجود مراکز نوآوری را در مسیر پیشرفت خود احساس کردند و بر روی شرکت‌های نوپا، پارک‌های علم و فناوری و مراکز تحت عنوان مراکز نوآوری سرمایه‌گذاری کردند.
روسیه از بسیاری قدیم در زمینه علم و فناوری موفق بوده است اما کمبود روحیه و فرهنگ کارآفرینی چیزی بود که نیاز به سرمایه‌گذاری بود.
دولت روسیه با هدف تشویق شرکت‌های نوپای فناوری محور به ایجاد مرکز نوآوری اسکولکوو با فناوری‌های پیشرفته در ۱۲ نوامبر ۲۰۰۹ پرداخت. این مرکز با همکاری دانشگاه MIT راه‌اندازی شد و مراکز تحقیق و توسعه شرکت‌های بزرگ، مرکز رشد شرکت‌های نوپای روسی و بین‌المللی، صندوق‌های سرمایه‌گذاری خطرپذیر خصوصی، سرمایه‌گذاری‌های اولیه، شرکت‌های نوپا (استارتاپ‌ها)، خوشه‌های فناوری نوین و پیشرفته، سه دانشگاه، مرکز مالکیت فکری و شرکت مالی و گمرکی از اجزای مرکز نوآوری اسکولکوو روسیه هستند.
مقدمه
فناوری و نوآوری‌ها از زمانی شروع به رشد شگفت‌انگیز و قابل‌توجهی کردند که همه شاهد ارتباط صنعت، آموزش و تحقیق بودند؛ زمانی که بین دانشگاه‌ها، کارخانه‌ها و مراکز تحقیقاتی پیوند ایجاد شد، نوآوری‌ها در قالب محصولات و خدمات جدید ارائه شدند و مراکز نوآوری همان پیوند بودند.
مراکز نوآوری در حال ایجاد دنیایی هستند که به‌تنهایی در آن نمی‌توانند حرکت کنند و برای بقا و توسعه نیاز به تعاملات سازنده دارند. فعالیت این مراکز به‌گونه‌ای است که از فضای مراکز صنعتی سنتی و بروکراسی حاکم دور هستند.
مراکز نوآوری بسیاری در دنیا در حال خلق و توسعه ایده‌های بزرگی هستند و هر روز در این مسیر گام‌های بزرگی برمی‌دارند. شرکت‌های دانش‌بنیان نیز در راستای اهداف مرکز نوآوری حرکت می‌کنند و به‌نوعی از نقاط قوت این مراکز محسوب می‌شوند.
مراکز نوآوری و اهداف آن
کشورها به‌مرورزمان ضرورت وجود مراکز نوآوری را در مسیر پیشرفت خود احساس کردند و بر روی شرکت‌های نوپا، پارک‌های علم و فناوری و مراکز تحت عنوان مراکز نوآوری سرمایه‌گذاری کردند.
سیلیکون ولی (Silicon Valley) در ایالات متحده آمریکا، مرکز نوآوری اسکولکوو (Skolkovo Innovation Center) در روسیه، پارک سوفیا – آنتی پولیس در فرانسه، بیگ/تای در آلمان و تکنوپولیس در ژاپن از مثال‌های این مراکز هستند.
انعطاف‌پذیری، پویایی و تحرک از ویژگی‌های شرکت‌های کوچک و نوپا است. حمایت از پژوهش‌های با ظرفیت بالا برای عرضه دستاوردهای فناورانه و تجاری‌سازی آن‌ها، کمک به اشتغال افراد نخبه کشور و توسعه فرهنگ نوآوری، کمک به ایجاد الگوی جدید از همکاری بین دانشگاه، صنعت و دولت، منتفع شدن جامعه از دستاوردهای پژوهشی داخلی و خارج از کشور، کمک به یکپارچه‌سازی پژوهش، آموزش، نوآوری و کارآفرینی تنها بخشی از اهدافی است که مراکز نوآوری سعی در دنبال‌کردن آن دارند.
مراکز نوآوری تشکیلات متفاوتی دارند و هرکدام تحت یک نام به فعالیت می‌پردازند اما همگی از یک اصل پیروی می‌کنند. در مراکز نوآوری اجزا با همکاری هم کار می‌کنند و سعی در ایجاد فرهنگی جدید دارند. این مراکز به دلیل موفقیت در زمینه توسعه اقتصاد محلی، ملی و بین‌المللی یکی از ایده‌های موفق و الگوی خوب هستند.
ایران نیز در این زمینه به‌خوبی حرکت کرده است و خانه‌های فناوری و مراکز نوآوری بسیاری در ایران و برخی کشورهای دنیا دارد؛ کشورهایی مانند چین، کنیا، سوریه و روسیه. ارائه فضای کار اختصاصی و اشتراکی، نمایشگاه دائمی محصولات و خدمات، توسعه صادرات محصولات و خدمات شرکت‌های دانش‌بنیان، شناسایی فرصت‌های همکاری علمی، فناوری و صنعتی، برگزاری پاویون ملی جمهوری اسلامی ایران در نمایشگاه‌های معتبر، ارائه دستورالعمل‌های صادراتی مرکز تعاملات بین‌المللی علم و فناوری ازجمله خدماتی است که در چند خانه نوآوری مستقر در کشورهای دیگر مشترک بوده است.
بنیاد اسکولکوو و مرکز نوآوری آن
روسیه از بسیاری قدیم در زمینه علم و فناوری موفق بوده است اما کمبود روحیه و فرهنگ کارآفرینی چیزی بود که نیاز به سرمایه‌گذاری بود. عدم وجود شرکت‌های فناوری دولت را به ساخت و توسعه مراکز نوآوری سوق داد و بنیاد اسکولکوو را در حومه مسکو راه‌اندازی کرد. دولت با تزریق منابع مالی کلان در این بنیاد سعی در خروج از وضعیت مذکور داشت.
اکوسیستم بنیاد اسکولکوو شامل دو بخش دانشکده مدیریت اسکولکوو مسکو و مرکز نوآوری اسکولکوو می‌باشد که به‌صورت مجزا از یکدیگر هستند. بخش دانشکده مدیریت دوره‌های مدیریتی را در سطوح مختلف برگزار می‌کند و اعضای هیئت‌علمی از کشورهای مختلف دارد.
دولت روسیه با هدف تشویق شرکت‌های نوپای فناوری محور به ایجاد این مرکز نوآوری پیشرفته در ۱۲ نوامبر ۲۰۰۹ پرداخت. این مرکز در ازای ایده‌های نوآورانه شرک‌ها و افراد مقیم مرکز، از آن‌ها حمایت می‌کند.
این مرکز با همکاری دانشگاه MIT راه‌اندازی شد و مراکز تحقیق و توسعه شرکت‌های بزرگ، مرکز رشد شرکت‌های نوپای روسی و بین‌المللی، صندوق‌های سرمایه‌گذاری خطرپذیر خصوصی، سرمایه‌گذاری‌های اولیه، شرکت‌های نوپا (استارتاپ‌ها)، خوشه‌های فناوری نوین و پیشرفته، سه دانشگاه، مرکز مالکیت فکری و شرکت مالی و گمرکی از اجزای مرکز نوآوری اسکولکوو روسیه هستند.
دولت روسیه نیز اقدامات حمایتی بسیاری در این زمینه کرده است؛ معافیت‌های مالیاتی چندساله، صادرکردن ویزای ۳۰ روزه برای افراد خارجی که قصد دارند در پروژه‌ها همکاری کنند، احداث یک بزرگراه برای اتصال اسکولکوو به یکی از مناطق و تأمین مالی مرکز نوآوری بخشی از اقداماتی است که توسط دولت روسیه انجام شد.
مرکز نوآوری اسکولکوو فعالیت‌های متنوعی را برای توسعه و تأمین منابع انسانی موردنیاز انجام داده است و آموزش مدیریت منابع انسانی در بنگاه‌ها، آموزش‌های ویژه کارجویان جهت توانمندسازی آن‌ها، انجام متمرکز فعالیت کاریابی و غیره از این فعالیت‌ها است.
پارک فناوری اسکولکوو در زمینه استقرار، آموزش کسب‌وکار، حسابداری، تحقیقات بازار، خدمات تکمیلی، حمایت‌های ویزا، استخدام و جذب نیروی کار و امکانات آزمایشگاهی به افراد مستقر و فعال در این پارک کمک می‌کند.
جمع‌بندی
مراکز نوآوری به دلیل ایجاد ارتباط بین دانشگاه، صنعت و دولت از ضرورت بالایی برخوردار است و کشورهای پیشرفته نیاز به این مراکز را در مسیر پیشرفت خود احساس کردند.
روسیه نیز ازجمله کشورهایی است که نه‌تنها در زمینه‌های علمی بلکه در حوزه نوآوری و فرهنگ آن درخشیدند. بنیاد اسکولکوو یکی از این مراکز در روسیه است. دولت با حمایت و کمک‌های مالی باعث توسعه و رشد این مراکز شد.
منابع
- دکتر صفدری رنجبر، مصطفی. مروری بر مفهوم مراکز نوآوری و بررسی دو تجربه برتر جهانی: دره سیلیکون و مرکز نوآوری اسکولکوو روسیه (تیر 1400)
- خانه‌های نوآوری و فناوری جمهوری اسلامی ایران در دیگر کشورها
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.