مشاغل آینده تا افق 2030
مدرسه تعالی رویای آینده مقالهای تحت عنوان مشاغل آینده تا افق 2030 منتشر کرده است که در ادامه به بخشی از آن میپردازیم.
در طول تاریخ مشاغل و حرفههایی ناپدید و در عوض مشاغل جدیدی در بازار کار جایگزین آنها شدهاند. برای مثال دیگر نیازی به روشنکننده لامپهای گازی در خیابانها وجود ندارد. برخی مشاغل تکامل یافتند که بهعنوان نمونه میتوان کشیدن دندان را نام برد. صاحبان این شغل اکنون با عنوانی چون دندانپزشک به جامعه خدمت میکنند.
مشاغلی نظیر توزیع شیر، روزنامه و یا تهیه پرینت نیز رو به افول گذاشتهاند. در کنار مشاغل رو به افول، مشاغل جدیدی مانند طراحی وب، ورزش حرفهای، مشاوره رسانهای و زیستفناوری وجود دارند که تا چند سال پیش حتی نامی از آنها نبود. آینده نیز با چنین تغییراتی روبرو خواهد بود و انتظار میرود در حوزههایی مانند فناوری اطلاعات، انرژیهای جایگزین و تجارت جهانی مشاغل نوینی ظهور کنند.
برای هر فردی که خواهان موفقیت شغلی است، آینده ارزشمند است، چراکه فرد میتواند از امروز با انتخاب مسیر شغلی مناسب، پیشرفت شغلی خویش در آینده را تسهیل کند و همچنین امنیت شغلی وی کمتر به مخاطره خواهد افتاد. بر همین اساس مراکزی در جهان به دنبال پیشبینی آینده مشاغل هستند و به شکلی مستمر گزارشهایی در این زمینه ارائه میکنند. فهرست مشاغل زیر بر اساس مطالعات اندیشنده آصف تهیهشده است.
این فهرست بر اساس حوزههای مختلف دستهبندیشده و در هر حوزه مشاغل آینده را معرفی کرده است. مشاغل موجود در این فهرست بر پیشبینیهای انجامشده تا افق 2030 استوار هستند. برخی از این مشاغل هماکنون نیز وجود دارند و در آینده با تقاضای بیشتری همراه خواهند بود. اینگونه مشاغل ازنظر نیازهای شغلی و حرفهای در رو به رشد هستند. برخی نیز کاملاً جدید خواهند بود.
حوزه علوم پزشکی و بهداشت
همواره بخشی حیاتی در زندگی بشر بوده است و اهمیت آن در آینده نیز افزایش خواهد یافت. حتی امروزه شاهد رشد امید به زندگی در جوامع مختلف هستیم که به معنای افزایش توجه بهسلامت انسان، از بدو تولد تا پایان عمر، است. مشاغلی که در این حوزه برای سالهای آینده پیشبینی میشوند عبارتاند از: مدیریت دادههای پزشکی، طراح تجهیزات پزشکی، طراح چرخه عمر نهادهای پزشکی، متخصص بازاریابی پزشکی، اپراتور رباتهای پزشکی، متخصص تغذیه مولکولی، مشاور سلامت برای سنین بالا، پزشک آنلاین، متخصص بهداشت فردی، مدیریت تحقیق و توسعه سلامت، طراح ایمپلنت و پروتزهای رباتیک، مهندس بافت، متخصص اخلاق زیستی، زیست اطلاعات یا بیوانفورماتیک، متخصص ژندرمانی و مشاوره ژنتیکی
ساختوساز
یکی از زیرساختهای حیاتی آینده است که مسئولیت توسعه اقتصادی و آسایش روزانه مردم را بر عهده دارد. این صنعت یکی از پیشتازان ایجادکننده مشاغل در دنیا خواهد بود. الزامهای ساختوساز مدرن منجر به تحولی گسترده در این صنعت خواهد شد. مشاغل مهم آینده در این حوزه عبارتاند از: طراح پرینت سهبعدی در حوزه ساختوساز، طراحی محیط قابلدسترسی، طراح و مدیر مدلسازی اطلاعات ساختمان، متخصص ارتقا فناوری ساختمانی، تحلیلگر امور زیستمحیطی در حوزه ساختوساز، ناظر سرکارگر، طراح زیرساخت خانههای هوشمند، متخصص نوسازی و تقویت خانههای قدیمی و معمار ساختوساز ساختمانهای بدون مصرف انرژی
امور امنیتی
امور امنیتی تا پیش از دهه 1990 بیشتر از سوی شهروندان یا دولت موردتوجه قرار میگرفت؛ اما پسازاین دهه بخشی به نام خدمات خصوصی در این حوزه توسعه یافت که بهسرعت نیز رو به رشد گذاشت. در مشاغل این حوزه بیشتر بر بخش فوق تمرکز خواهد شد و مشاغلی که به امنیت ملی، امور نظامی و مقابله با جرائم مربوط میشود در این بخش نیامده است.
مدیریت تداوم کسبوکار، طراح ارگونومی دستگاههای امنیتی پوشیدنی، کاهش آثار بلایای زیستمحیطی سیستمیک، بازرس امنیت صنعتی یکپارچه، طراح امنیت فردی و هماهنگکننده امنیت از راه دور
هوانوردی
یکی دیگر از حوزههای بسیار بااهمیت برای آینده جهان است که در بخشهایی چون دستگاههای هوانوردی کوچک، فرودگاههای منطقهای و نظایر آن در حال رشد است. بشر ظهور فناوریهای خطشکنان فراوانی را در این حوزه انتظار دارد که اهمیت آن را در آینده بیشتر نیز خواهد کرد.
فناوریهای نوظهور با خود مشاغل و تخصصهای نوینی را به همراه خواهند آورد: فنّاور بازیافت هواپیما، طراح فضاپیما، طراح زیرساخت فضاپیما، طراح سیستم مدیریت هوشمند کنترل پویا، تحلیل دادههای عملیاتی، مهندسی تولید هواپیماهای کوچک و طراح واسط پرواز بدون سرنشین با مهارتهای بین حرفهای
فرهنگ و هنر
فرهنگ یکی از قدیمیترین فضاهای خلاقیت بشری است ولی بهتدریج به امتیاز انحصاری دایره محدودی از متخصصان محدودشده است. با توجه به عملیات روتینی که توسط ماشینها انجام میشود، افراد بیشتر و بیشتری درگیر فعالیتهای خلاقانه و تولید کارهای هنری خود خواهند شد.
مشاغل دارای آینده روشن در این حوزه عبارتاند از: ارزیاب هنری، سرپرستی هنرهای جمعی، مربی حالت خلاق، معلم خصوصی توسعه ظرافت طبع و هنرمند علمی
آموزش
فناوری اطلاعات یکی از سریع ارشدترین بخشهای اقتصاد است. تغییرات رخداده در این بخش فرصتهای جدید و خارقالعادهای را به روی سایر حوزهها نظیر طراحی، حملونقل، مدیریت منابع، بازاریابی و آموزش بازکرده است. از سوی دیگر پیشرفتهای متعدد در حوزههای گوناگون علم و فناوری و فعالیت شرکتهای چندملیتی در مناطق جغرافیایی مختلف نیاز به آموزش را افزایش داده است.
برخی از مشاغل جدید و آینده دار در این حوزه عبارتاند از: طراحی ابزار آموزش آگاهی، خطیب زیستبوم، هماهنگکننده پلاتفورم آموزشی آنلاین، طراح مسیر آموزشی، آموزشدهنده بازی، استاد بازی، مربی تناسب ذهنی، میانجی یا متعادلکننده، سازمان دهنده آموزش پروژه و منتور استارتآپ
توریسم و مهماننوازی
توریسم پدیدهای کهن است که بهمرور با تسهیل امکان سفر گسترش و محبوبیت عمومی یافته است. مهماننوازی بخش مهمی از جلب توریست و توسعه توریسم است. صنعت مهماننوازی هتلداری، رستورانداری، هدایت تورها و غیره پتانسیل رشد فراوانی در بسیاری از کشورهای جهان که مکانهای جذاب و دیدنی دارند و هنوز نتوانستهاند آن را بهخوبی به جهان معرفی کنند، دارد.
فرصتهای رشد بهویژه در خارج از کلانشهرها، مراکز صنعتی بزرگ، شهرهای کوچک با پیشینه تاریخی و طبیعت هنوز وجود دارد. انتظار میرود در این حوزه مشاغل زیر رشد و توسعه پیدا کنند: طراح منطقه واقعیت افزوده، مدیر تور شخصی، همراه ربات، طراح سیستمهای هوشمند سفر، مدیر فضای برند، معماری قلمرو و طراحی ناوبری تور
رسانه و سرگرمی
رسانههای جمعی در قرن بیستم به ابزاری اساسی برای برقراری ارتباط تبدیلشدهاند و تأمین بیشترین اطلاعات ممکن برای مردم درباره آنچه در جهان رخ میدهد، هدف اصلی آنها بود. این نقش در قرن بیست و یکم در حال تغییر است و محدود کردن جریان اطلاعات را ممکن میسازد.
منابع رسانهای در پاسخ به این تغییر بهتدریج از منبع خبری صرف بودن فاصله میگیرند و با اعمال فیلترهای قدرتمند، شفافسازی پیامهای مهم و کمک به فرد جهت آشنایی با دستور کارها مسیر جدیدی را برای انتقال اطلاعات در پیش میگیرند. حتی امروزه کاربر میتواند خوراک ورودی خود را بهگونهای تنظیم کند که صفحه مشخصی را مطالعه کند یا با استفاده از نرمافزارهای خاص اطلاعات موجود در شبکههای اجتماعی را فیلتر کند. البته سادهسازی این تنظیمات بهگونهای که کاربر بهراحتی بتواند آنها را انجام دهد جزو مطلوبهای دنیای دیجیتالی است.
کاربران در آینده قادر خواهند بود تا جریان اطلاعاتی خاص خود را تنظیم و اصول ویرایشی خاص خود را بر آن اعمال کنند. این دنیای نوین رسانه که علاوه بر خبررسانی در حوزه سرگرمی نیز فعال است مشاغل نوینی را میطلبد.
ویرایشگر گردآورنده محتوا، طراح عاطفی، کارورز بازی، آرایشگر اطلاعات، پلیس رسانه، طراح نرمافزار رسانه، تولیدکننده عرصه معنا، معمار واقعیت مجازی و طراح دنیای مجازی
زیستفناوری
صنعت زیستفناوری رشد گستردهای را در جهان صنعتی داشته و در جهان نیمهصنعتی و درحالتوسعه نیز بهشدت در حال رشد است.
این صنعت هنوز هم یکی از نویدبخشترین صنایع جهان در دهه آینده است که خود توسعه خواهد یافت و بر شاخههای دیگر صنعت نظیر بهداشت، مهندسی برق و قدرت، مواد پایه و اقتصاد روستایی و شهری نیز تأثیر چشمگیری خواهد گذاشت. در این صنعت نیز مشاغل تخصصی جدیدی در حال ظهور و یا رشد هستند که مهمترین آنها عبارتاند از: طراح سیستمهای زنده، زیستبوم شناس فضاهای عمومی و پارکها، زیستفناوری سیستم و زیستبوم شناس شهری
کشاورزی
افزایش جمعیت جهان که پیشبینی میشود تا سال 2050 حدود 2 میلیارد نفر دیگر به آن اضافه شود، نیاز به تأمین غذای بیشتر را افزایش خواهد داد. بشر برای اجتناب از قحطی جهانی باید به بخش کشاورزی توجه بیشتری را معطوف کند و در این راه چالشهایی جدی نظیر تغییرات آبوهوایی، خستگی و فرسودگی خاک، کاهش تنوع زراعی و انقراض برخی از گونههای گیاهی بر سر راه این بخش وجود دارد. مقابله با این چالشها فناوریهای نوین و درنتیجه تخصصهای جدیدی را نیاز خواهد داشت.
برخی از مشاغل نوظهور و یا رو به رشد در این حوزه به شرح زیر هستند: زیستبوم شناس کشاورزی، اقتصاددان کشاورزی، متخصص اطلاعات و مهندسی کشاورزی، اپراتور تجهیزات کشاورزی خودکار، کشاورز شهری و کشاورز محصولات اصلاح ژنتیکی شده
تولید و ذخیره انرژی
بحران انرژی از یکسو و نیاز روزافزون جهان به تأمین انرژی برای اهداف گوناگون باعث شده است تا حوزه تولید و ذخیره انرژی یکی از مهمترین حوزههای موردتوجه بشر در آینده باشد. انرژیهای جایگزین نیز از مباحث مرتبطی هستند که در آینده بیشازپیش موردتوجه قرار خواهند گرفت و هر دو این حوزهها به پیشرفت هر چه بیشتر فناوری نیاز خواهند داشت.
پیشرفت فناوری به معنای ایجاد تخصصهای جدید برای راهبری آن است و این خود یعنی مشاغل نوین. برخی از مشاغل مهم در این حوزه عبارتاند از: طراح دستگاههای ذخیره انرژی، متخصص سیستمهای تأمین برق محلی، طراح سیستمهای میکرو ژنراتور، مدیر ارتقای سیستمهای تولید برق، طراح سیستمهای احیا و بهبود، طراح دستگاههای پوشیدنی تولیدکننده انرژی و متخصص آبوهوا در صنعت برق
شبکههای توزیع برق و مدیریت نیرو
اگر الکتریسیته خون اقتصاد است شبکههای توزیع نیرو سیستم گردش خون آن هستند. پیچیدگی جهان رو به رشد است و درنتیجه نیاز به شبکههای تأمین نیرو مشاغل مرتبط با آن نیز رو به افزایش هستند. تغییرات کلیدی شبکههای توزیع و مصرف نیرو به فناوریهای شبکه هوشمند وابسته شده است. این شبکهها دارای سیستمهای کنترل هوشمندی هستند که بر اساس میزان مصرف بار در یک ساختمان مسکونی یا اداری امکان تنظیم بهینه شیوههای عملیاتی را به وجود میآورند برای مثال، ماشین لباسشویی فقط در شب و زمان مصرف کمبار.
مشاغل آینده مرتبط با این حوزه عبارتاند از: اپراتور ایستگاه شارژ خودروهای الکتریکی، متخصص حقوق مصرفکننده الکتریسیته، ممیز انرژی، طراح سیستم مصرف برق، کنترلکننده شبکه توزیع نیرو، متخصص بازاریابی نیرو و مهندس سیستم برای شبکههای هوشمند توزیع نیرو
حملونقل جادهای
سفرهای مردم هرروز بیشتر و بیشتر میشود که این امر نقش صنعت حملونقل را پررنگتر میکند. ما فواصل دور و نزدیک را بهصورت متناوب جابجا میشویم و با افزایش این جابجاییها در آینده الزامهای سختتری درزمینه سرعت، آسایش و هزینه سفرها پدید خواهد آمد.
ظهور سیستمهای هوشمند بهعنوان بخشی اساسی برای زیرساختهای مدیریت ترافیک و کنترل وسایل نقلیه برای مثال خودروهای بدون سرنشین در آینده نزدیک بر این صنعت تأثیر شگرفی خواهد گذاشت. مواد و حتی جادهها نیز هوشمند خواهند شد و همه این پیشرفتها ظهور مشاغل نوینی را وعده میدهند.
اپراتور سیستم حملونقل خودکار، اپراتور تدارکات متقاطع، طراح سازههای کامپوزیت برای وسایل نقلیه، طراح راهآهن سریعالسیر، طراح تابهای چند کاربردی حملونقل، تکنیسین حملونقل چند کاربردی، معماری سیستم مدیریت هوشمند، جاده ساز هوشمند و مهندس ایمنی شبکه حملونقل
حملونقل آبی
حملونقل آبی یکی از مهمترین انواع حملونقل است. اگرچه در دهه گذشته نقش آن تا حدودی کاهشیافته است، هنوز هم بهویژه در حملونقل بینالمللی و بین قارهای بخش مهمی از صنعت حملونقل است.
این سیستم در گردشگری نیز نقش مهمی ایفا میکند. سیستم چند کاربردی در حملونقل دریایی پیشرفت کرده است (برای مثال حمل بار تحت یک قرارداد با شیوههای حمل متفاوت مانند کشتی و قطار) سیستمهای مدیریت هوشمند در این حوزه نیز به کار گرفته میشوند و همزمان روی معرفی سوختهای جدید و مواد پیشرفته کار میشود.
تلفیق فناوریهای فوق در حملونقل آبی میتواند منجر به ظهور مشاغل جدیدی شود. متخصص ناوبری در مناطق قطبی، متخصص سیستمهای زیرساختی برای زیردریایی و زیستبوم شناس بندرها
فضا
علیرغم فیلمهای علمی تخیلی نظیر جنگ ستارگان به دلیل عدم پیشرفت چشمگیر در فناوری فضایی این بخش تا حدودی محبوبیت خود را ازدستداده است. بااینحال امروزه به خاطر موفقیت کسبشده در بخش خصوصی حوزه هوافضا در نقطه عطف خود قرار دارد. گذشته از تعداد اندکی از پیشتازان سفرکرده به فضا، حوزه هوافضا در حال تبدیلشده به بخشی تجاری است که فرصتهای گستردهای را برای خلق کسبوکارهای خصوصی ایجاد میکند.
برای مثال، در سال 2023، پس از گذراندن دوره آموزشی طولانی و سفری یکساله، گروهی چهار نفره پا بر روی مریخ خواهند گذاشت و هر دو سال این سفر تکرار خواهد شد به گونههای که در سال 2035 جمعیت این سیاره به 20 نفر خواهد رسید. ناسا با کمک دارا قصد دارد سفینه سرنشین دار دیگری را نیز در قرن آینده به سیارات دیگر بفرستد.
دنیای کاملاً متفاوتی در این بخش در حال ظهور است که عمدتاً از فناوریهای دیجیتالی سرچشمه میگیرند. کار در این حوزه تخصصهای بیبدیلی را میطلبد که بهعنوان نمونه برخی از آنها عبارتانداز: مهندس سیستم پشتیبان حیات، زیستشناس فضایی، زمینشناس فضایی، طراح چرخه عمر سازههای فضایی و مدیر مسافرت فضایی
معدنکاوی و فراوری منابع معدنی
تقاضا برای مواد معدنی در دهههای آینده همچنان بالا خواهد ماند و به همین دلیل است که این صنعت هنوز هم به نیروی انسانی کیفی نیاز خواهد داشت. برخی عوامل اجزای کلیدی وضعیت کنونی هستند که در آینده تغییرات بیشتری خواهند داشت. مخازن سنتی نفت، گاز و سایر منابع در حال اتمام است و جهان به روشهای نوین و منابع جدید نیاز دارد.
الزامهای زیستمحیطی بر حملونقل و فراوری مواد معدنی تأثیر فزایندهای میگذارند. تلاش برای کاهش هزینههای تولید مواد معدنی و بالا بردن راندمان تولید ادامه دارد. فناوریهای بدون سرنشین استخراج و فراوری مواد معدنی را دگرگون خواهند کرد و به دلیل امکان انجام کار از راه دور، جابجایی نیروی انسانی در این حوزه سنتی افزایش خواهد یافت.
تمامی این موارد در کنار افزایش اهمیت ایمنی در کارهای مرتبط با معادن، مشاغل نوینی را به بازار عرضه خواهد کرد و ارزش برخی مشاغل موجود را افزایش خواهد داد. مشاغل جدید در این حوزه عبارتاند از: هماهنگکننده تیم معدنکاوی توزیعی، تحلیلگر زیستمحیطی در صنعت معدن، مهندس سیستم معدنکاوی، مهندس سیستم رباتیک، مهندس تفسیر دادههای اندازهگیری از راه دور و اپراتور هواپیماهای بدون سرنشین اکتشافی
متالورژی
متالورژی یکی دیگر از زمینههای کاری پراهمیت بهویژه در منطقی که منابع معدنی بالایی دارند، است. رقابت در این حوزه کاری رو به رشد است و حرکت بهسوی فرایندهای تولید ایمنتر، بهکارگیری تجهیزات جدید و بهبود کیفیت فرایندهای فناورانه باعث تغییرات اساسی در آن خواهد شد.
استانداردهای تولید در این حوزه ارتقا و بهسوی متالورژی سفید سوق خواهد یافت. استفاده از روشهای تولیدی که بر محیط زیست اثر تخریبی کمتری داشته باشند، استفاده از پسماند صنایع متالورژی، کاهش اندازه صنایع متالورژی با توسعه فناوریها، افزایش درخواستهای مشتریان در خصوص مشخصههای محصولات متالورژی، توسعه محصولات نوین مانند نانو پودرها، افزایش سهم بیومتالورژی، تولید آلیاژهای دقیق و بسیاری موارد این صنعت را در تحول و تکاپو قرار داده است و در آینده مشاغل نوینی در این حوزه ظهور خواهند کرد.
برخی مشاغل جدید و یا رو به رشد در این صنعت عبارتاند از: مهندس فلزات پیشرفته، متخصص بازیابی اکولوژیک در متالورژی، طراح تجهیزات متالورژی پودر و سرپرست تجهیزات
مواد پیشرفته و نانو فناوری
پیشرفت فناوری در حال حاضر تقریباً قابلتشخیص است، زیرا ما نهتنها از مواد سنتی با کارایی بیشتری استفاده میکنیم، بلکه در حال خلق مواد جدید با پارامترهای از پیش تعیینشده هستیم. این پیشرفتها به بهبود چشمگیر کیفیت محصول، عمدتاً در صنعت هوافضا، مهندسی مکانیک و ساختوساز کمک خواهد کرد.
مواد کامپوزیت یا مواد ترکیبی ناهمگون که متشکل از یک جزء تقویتکننده و یک ماتریس هستند و بهبود مقاومت، وزن و پلاستیسیتی را نوید میدهند، علم مواد با تحولی شگرف روبرو خواهند ساخت. در آینده سازههای کامپوزیتی میتوانند حاوی اجزای هوشمند (کنترلگرها و ریزتراشهها) نیز باشند که به کاربر اجازه میدهد تا خصوصیات وسیله یا مثلاً اتاق را به وضعی که دوست دارد تغییر دهد.
حاصل این تحولات پدید آمدن محیطزیست فعال محیط کار، زندگی و مطالعه قابلکنترل توسط سیستمهای هوشمند یا کاربر خواهد بود که میتوان آن را بسته به سلیقه شخصی تغییر داد. چنین دنیایی مشاغل جدیدی را طلب خواهد کرد که برخی از این مشاغل عبارتاند از: مهندس شیشه، طراح نانو مواد، متخصص فناوری بازیافت، مهندس ایمنی در صنعت نانو، طراح مواد هوشمند و مهندس سیستم مواد کامپوزیت
مهندس مکانیک و رباتیک
ازآنجاکه فنون ساخت ربات به شکل چشمگیری رشد کرده، ارزانتر شده و در حوزه هوش مصنوعی توجه فراوانی را به خود جلب کرده است، ایدهای که مدتهای مدیدی به داستانهای علمی تخیلی تعلق داشت ممکن است در آینده نزدیک محقق شود. بر اساس تحقیقات انجامشده توسط شرکت سیسکو تعداد رباتهای خانگی تقریباً هر نه ماه یکبار دو برابر میشود و در دهه 2020 رباتها به بخشی از تجهیزات داخلی کاشانههای مسکونی در مناطق شهری تبدیل خواهند شد. حتی مدلهایی در حال ساخت هستند که میتوانند از افراد مسن مراقبت کنند. چنین دنیای پیشرفتهای به متخصصانی جدید و مشاغلی نوین نیاز خواهد داشت.
طراح رباتهای خانگی، طراح رباتهای صنعتی، طراح رباتهای پزشکی، طراح سیستمهای رباتیک چندمنظوره، طراح ربات بچهها، مهندس کامپوزیت ربات، طراح رابطهای عصبی برای کنترل ربات و طراح ارگونومیک
صنعت سبک
محصولات این صنعت در تمامی بخشهای زندگی بشر کاربرد دارند. از زندگی عمومی در منزل تا صنایع سرگرمی و مد که نقش مهمی را در جهان ایفا میکنند.
پیشرفت در حوزه الیاف مصنوعی و الیاف هوشمند فناوری برتر که منجر به تولید انواع بسیار جذابی از لباس یا کفش شده است (خود تمیز شونده، فلوئور سنت و یا با توان جذب انرژی خورشیدی)، ظهور محصولات ژنتیکی در تولید الیاف خاص، شخصیسازی لباس و امکان ایجاد کارخانههای کوچک برای تولید لباسهای خاص، خیاطی سفارشی آنلاین و رشد چاپ سهبعدی همگی روندهایی هستند که آینده صنایع سبک را دگرگون خواهند ساخت و به دلیل همین پیشرفتها مشاغل نوینی نیز در این حوزهها در حال ظهور یا رشد است.
طراح الیاف پیشرفته، برنامهنویس مدل سهبعدی لباسها، متخصص بازیافت لباس، متخصص بهداشت لباس، طراح رابطهای فناوری اطلاعات برای صنایع سبک و متخصص مد فناوری
علاقهمندان میتوانند با مراجعه به فایل پیوست ادامه مطلب را مطالعه فرمایند.
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.