در خواست پذیرش در مرکز رشد مدرس رکورد زد/ از اخذ مجوز تولید داروی خوراکی کرونا تا کمک به تجاری‌سازی ایده‌ها
پارک علم و فناوری دانشگاه تربیت‌مدرس، اوایل دهه ۸۰ شمسی با کسب مجوز تأسیس، به‌عنوان دومین پارک علم و فناوری کشور فعالیت خود را شروع کرد.
پایه این فعالیت نیز با راه‌اندازی مرکز رشد کلید خورده است. اما پس از ۱۵ سال فعالیت، از سال ۹۷ برنامه‌های توسعه‌ای پارک با شتاب بیشتری پیگیری شده به‌طوری‌که با فعال‌سازی سه پردیس یکی در منطقه امیرآباد تهران، یکی در بلوار پژوهش جاده کرج و دیگری در اتوبان شهید بابایی، شاهد موج استقبال واحد‌های فناور و شرکت‌ها به خود است.
علاوه بر این، اخیراً با مشارکت معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و شهرداری منطقه ۶ تهران، ناحیه نوآوری مدرس با محوریت این پارک فعال‌شده است.
به همین منظور خبرگزاری دانشجو گفتگویی با حامد ابراهیمی، معاون فناوری پارک که هم‌زمان مدیریت مرکز رشد پارک علم و فناوری دانشگاه تربیت مدرس را به عهده دارد ترتیب داده است که در ادامه به آن می‌پردازیم.
لطفا در مورد فعالیت‌های مرکز رشد پارک تربیت مدرس توضیح دهید.
شرکت‌های عضو پارک علم و فناوری در دو بخش مرکز رشد و موسسات پارکی دسته‌بندی می‌شوند. مرکز رشد که تعریفش مشخص است و پذیرای تیم‌ها یا شرکت‌های نوپایی است که گام‌های اولیه تولید یک محصول یا خدمت فناورانه یا ورود به بازار آن را تجربه می‌کنند. در بخش موسسات پارکی، اما شرکت‌های بالغ و رشد یافته عضو هستند. این شرکت‌ها عمدتا سهمی از بازار را به دست آورده‌اند و با پیگیری برنامه‌های پژوهشی و نوآوری به دنبال کسب سهم بالاتری از بازار رقابتی و ورود به بازار‌های صادراتی هستند.
در حال حاضر تعداد ۱۵۵ شرکت و واحدفناور در دو بخش مرکز رشد و موسسات پارک عضو هستند. از این تعداد مرکز رشد ۱۲۴ عضو دارد که ۳۵ واحد فناور در مرحله رشد مقدماتی و ۸۹ شرکت نیز در دوره رشد قرار دارند.
در مرحله رشد مقدماتی، تیم‌هایی به ما مراجعه می‌کنند که هنوز الزامات ثبت شرکت و شکلگیری هویت حقوقی در آن‌ها ایجاد نشده که اصطلاحا نام «هسته کارآفرین» یا «واحد فناور» به آن‌ها اتلاق می‌شود. به واحد‌های فناور ۶ تا ۹ ماه فرصت داده می‌شود تا در چهار مورد به نتیجه برسند؛ نمونه قابل عرضه به بازار از محصول خود را بسازند، اعضای تیم‌شان را تکمیل کنند، مدل کسب‌وکارشان را تدوین کنند و در نهایت به مرحله‌ای برسند که قانع شوند شرکت‌شان را ثبت کنند. اگر بعد از این مدت، ما در مرکز رشد به این نتیجه برسیم که نمونه اولیه محصول/خدمت آن‌ها قابلیت ورود به بازار رقابتی را دارد، شرکت ثبت شده را وارد مرحله رشد می‌کنیم.
شرکت‌های نوپا در مرحله رشد سه سال فرصت دارند که پله‌های اول ورود به بازار را تجربه کنند و با ارائه نمونه‌های بهینه شده محصولات به سطحی از درآمد پایدار در بازار و صنعت دست پیدا کنند. دوره رشد مقدماتی و مرحله رشد معمولا دوره‌های حمایتی هستند و در مرکز رشد پارک تربیت مدرس به صورت معمول تا سقف ۱۵۰ میلیون تومان حمایت و تسهیلات مالی به شرکت‌ها تعلق می‌گیرد.
البته این رقم با توجه به اهمیت فناوری و توان شرکت قابلیت سه برابر شدن هم دارد. علاوه بر این دفاتر کار با تخفیف برای استقرار به آن‌ها داده می‌شود که این دفاتر از آنجا که نزدیک به دانشگاه هستند، این مزیت را برای تیم‌های فناور دارد که از کارگاه‌ها و آزمایشگاه‌ها و امکانات پژوهشی دانشگاه نیز بهره ببرند. همچنین شبکه‌ای از مشاوران و مربیان حوزه فناوری و مدیریت کسب و کار در اختیار آن‌ها قرار می‌گیرد.
اولویت‌های پذیرش مرکز رشد تربیت مدرس در چه حوزه‌های فناوری هستند؟
مرکز رشد پارک مدرس در همه حوزه‌های فناوری پذیرش دارد. اما رویکرد ما در پذیرش‌ها، درنظرگرفتن دو پیشران ظرفیت‌های دانشگاه و نیاز‌های کشور است. همانطور که می‌دانید دانشگاه تربیت مدرس بزرگ‌ترین دانشگاه تحصیلات تکمیلی کشور و دانشگاهی جامع به شمار می‌رود و با داشتن دانشکده‌های علوم زیستی، پزشکی، علوم انسانی، فنی و مهندسی در حوزه فناوری‌های همگرا (فناوری‌های اطلاعات، زیستی، شناختی و نانو) –که جزو نیاز‌های اساسی کشور است- دارای قابلیت‌های فراوان است. برخی زمینه‌ها از جمله علوم انسانی و اجتماعی و هنر نیز در کشور مغفول واقع شدهاند، لذا می‌توان گفت در این حوزه‌ها به صورت ویژه پذیرش داریم.
در طرح جامع توسعه پارک، دانشگاه بیش از ۴۵ هزارمتر مربع زمین جنب دانشکده کشاورزی واقع در بلوار پژوهش در اختیار ما قرار داده است. در این پردیس با حمایت وزارت علوم و معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، برنامه ما ایجاد هاب فناوری‌های مرتبط حوزه کشاورزی از جمله صنایع غذایی، علوم دامی، باغداری، گیاهشناسی… است؛ لذا مذاکره با شرکت‌های بزرگ و توانمند را شروع کرده‌ایم تا بخش‌های تحقیق و توسعه خود را در کنار پارک علم و فناوری مستقر کنند و از این طریق، استادان و دانشجویان‌مان به این شرکت‌ها وصل شوند و به ایجاد ساختار‌های فناوری کمک کنند.
چه شرایطی برای پذیرش تیم‌های فناور در مرکز رشد وجود دارد؟
در پذیرش هسته‌های کارآفرین در مرحله رشد مقدماتی خیلی ساده برخورد می‌کنیم. همین که یک تیم ایده‌ای داشته باشد و اعضای آن پتانسیل کافی برای محقق کردن ایده‌شان را داشته باشند، برای ما کافی است. اکثر این افراد تحصیل کرده هستند و سبقه دانشگاهی دارند و اکثریت آن‌ها نیز روی ایده‌شان در دوره پایان‌نامه کار کرده‌اند. در نتیجه فقط کافی است که آن‌ها را هدایت کنیم تا بتوانند ایده را به سمت بازار ببرند و آن را به محصولی تبدیل کنند که به رفع نیاز داخل کمک کند. در واقع به آن‌ها کمک می‌کنیم که روی تجاری شدن ایده‌شان کار کنند.
در این زمان است که شورای پذیرش پارک نتیجه کار آن‌ها را ارزیابی می‌کند تا دریابد که آماده ورود به دوره رشد هستند یا خیر؟ برای ورود به دوره رشد، شرکت نوپا از دو منظر سطح فناوری (محصول/ خدمت) و قابلیت ورود به بازار و توجیه اقتصادی ارزیابی می‌شود.
به غیر از ۱۵۰ میلیون حمایت مالی، چه تسهیلات دیگری به تیم‌های مرکز رشد داده می‌شود؟
علاوه بر حمایت مالی مستقیم مذکور، خدمات کارگاهی و آزمایشگاهی با تخفیف ۵۰ درصد به این افراد تعلق می‌گیرد. ضمن اینکه فضای دفاتر مستقر در درون پارک را هم تا ۷۰ درصد تخفیف بسته به پیشرفت کارشان در اختیار آن‌ها قرار می‌دهیم. حمایت‌های مالی دیگری نیز برای حضور در نمایشگاه‌ها و بازاریابی، امور مالی و حسابداری و بیمه کردن پرسنل به شرکت‌ها ارائه می‌شود.
برنامه شما برای پذیرش گروه‌های فناوری جدید چیست؟
واقعیت این است که امسال شاهد استقبال بسیار زیادی برای عضویت در پارک علم و فناوری مدرس هستیم. در واقع از ابتدای سال ۹۹ تاکنون بیش از ۳۰۰ درخواست پذیرش در مرکز رشد در سامانه پذیرش ما ثبت شده که در نوع خود یک رکورد است. همچنین بیش از ۵۰ درخواست پذیرش در بخش موسسات پارکی داشته‌ایم که متاسفانه ظرفیت‌های فیزیکی ما جوابگوی این حجم از درخواست‌ها نیست.
در حال برنامه‌ریزی هستیم که بتوانیم در ناحیه نوآوری مدرس با همکاری دیگر نهاد‌های دولتی و خصوصی موجود، ظرفیت‌های استقرار و پذیرش جدید ایجاد کنیم. البته از ابتدای سال حدودا ۵۰ واحد فناور و شرکت جدید در پارک پذیرش شده و قرارداد عضویت آن‌ها منعقد شده است.
اصلا در حالت کلی واحد‌های فناور یا کارآفرین چه هستند؟
قبلا توضیح دادم، مشخصه مهم هسته‌های فناور یا واحد‌های کارآفرین این است که ثبت حقوقی نشده‌اند و در واقع یک تیم متشکل از چند دانشجو یا دانش‌آموخته به اتفاق یا بدون اساتید خود هستند که می‌خواهند ایده‌شان را به محصول تبدیل کنند و رویکرد کارآفرینی دارند. این تیم‌ها پس از ثبت شرکت، می‌توانند اشتغال‌زایی کنند، از بیمه تامین اجتماعی بهره ببرند، درآمدزایی کنند و اظهارنامه مالیاتی داشته باشند.
یکی از برنامه‌های دولت برای کاستن از حجم قابل توجه فارغ‌التحصیلان دانشگاهی، سوق دادن آن‌ها به حوزه کارآفرینی از طریق افزایش مهارت‌ها و راه‌اندازی واحد‌های فناور و کارآفرین است.
چه محصولاتی از مرکز رشد علم و فناوری تربیت مدرس در سال‌های اخیر در سطح جهانی مطرح شدهاند؟
در حوزه گردشگری یکی از شرکت‌های نوپای مستقر روی پلتفرمی کار می‌کند که محصولات هنری ایرانی را به صورت بین‌المللی عرضه کند. همچنین در فناوری‌های مرتبط با حوزه انرژی شرکت‌هایی داریم که محصولاتی قابل رقابت با محصولات جهانی عرضه می‌کنند. در حوزه تجهیزات پزشکی نیز شرکت‌های توانمند داریم. به عنوان نمونه در حوزه دارو، یکی از شرکت‌های مرکز رشد پارک توانسته روی تولید داروی خوراکی مرتبط با کرونا مجوز بگیرد که در حال طی آزمایش‌های بالینی است و به محض اتمام این فرآیند اطلاع‌رسانی خواهد شد.
مرکز رشد تربیت مدرس سالانه چه بودجه‌ای را در اختیار این تیم‌ها قرار می‌دهد؟
بودجه پارک را سازمان برنامه و بودجه تامین می‌کند که از بودجه امسال بیش از ۳ میلیارد تومان در قالب گرنت، تسهیلات و موارد دیگر به شرکت‌ها تزریق می‌شود. بخش دیگر بودجه‌مان نیز از محل درآمد‌های اختصاصی و حمایت‌های معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری است که حدودا ۸ میلیارد تومان است و این مبلغ را در قالب تسهیلات در اختیار شرکت‌ها و تیم‌های فناور قرار می‌دهیم؛ لذا امسال مجموعا بیش از ۱۱ میلیارد تومان تسهیلات و حمایت مالی خواهیم داشت.
با توجه به شیوع کرونا، فعالیت‌ها و برنامه‌های امسال مرکز رشد تا چه حدی تغییر کرده؟
برنامه‌های فناوری ما تعطیل نشده و پارک علم و فناوری از روز اول فروردین با رعایت قوانین و مقررات لازم فعالیت خود را داشته است. پارک مدرس متولی برگزاری جشنوارهای به نام کارآفرین دانشگاهی (استارپوزال) است که هر ساله برگزار می‌شود. امسال اغلب رویداد‌های جشنواره به صورت غیرحضوری برگزار شد و در مقطع فعلی پذیرش طرح جشنواره با مشارکت بیش از ۴۰۰ تیم کارآفرین انجام شده و وارد فرآیند داوری شدهاند. در زمینه کارگاه‌های آموزشی طبعا رویداد حضوری نداریم. تمام کارگاه‌ها و رویداد‌های کارآفرینی‌مان را به صورت پنل‌های وبیناری پیش برده‌ایم و در ۶ ماه اول سال بیش از ۴۰ مورد رویداد آموزشی در حوزه مدیریت کسب‌وکار و مدیریت کارآفرینی برگزار کردیم.
برنامه‌های آموزشی ۶ ماه دوم سال پارک مدرس نیز تدوین شده و در این مورد اطلاع‌رسانی کرده‌ایم و باز هم بیش از ۴۰ رویداد آموزشی و توانمندساز در قالب مدرسه کارآفرینی مدرس، پنل‌های انتقال تجربه کارآفرینی و وبینار‌هایی در بحث صادرات و همچنین مدیریت کسب و کار در شرایط بحران اقتصادی ناشی از شیوع کرونا برای شرکت‌ها برگزار خواهیم کرد.
اتفاقا استقبال از برنامه‌های غیرحضوری و وبینار‌ها خیلی بیشتر بوده و کلاس‌هایی که قبلا به صورت محدود و ۴۰ نفره حضوری برگزار می‌کردیم، اغلب با شرکت بالای ۱۰۰ نفر و از اقصی نقاط کشور به صورت آنلاین برگزار شدهاند. به همین خاطر یک سری از دوره‌هایمان را به صورت رایگان در سطح کشور برگزار می‌کنیم.
مرکز رشد تربیت مدرس چه طرح‌هایی برای تجاری‌سازی محصولات دارد؟
در پارک علم و فناوری دانشگاه تربیت مدرس برنامه خاصی برای حمایت از تجاری‌سازی یافته‌های پژوهشی داریم که «طرح ناب» نام دارد. تمرکز ما در این طرح کمک به هدایت پژوهش‌های دانشگاهی برای رفع نیاز داخل و با رویکرد ورود به بازار است؛ و این دقیقا از مرحله‌ای شروع می‌شود تاکنون بیش از ۱۵ طرح را در طرح ناب انتخاب کرده‌ایم و سعی داریم در قالب این طرح به تجاری‌سازی آن‌ها کمک کنیم.
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.