آیندۀ روشن
چکیده
امروزه شرایط سختی بر دنیا حکمفرما است و این مشکلات از فرایندهای عمیقتر در گذشته نشئت میگیرد. گسترش عجیبوغریب نابرابری طی این سالها به کاهش رشد اقتصادی نیز شده است.
جهان بهسوی مرگهای ناشی از چاقی مفرط و بیماریهای دیابتی حرکت میکند که تأثیر معکوسی بر کاهش نرخ مرگومیر دارد.
لذتها هیچگاه در میزان رشد اقتصادی محاسبه نشدند اما بسیار مهم هستند؛ لذتهای ناشی دیدن فیلمهای متنوع، گوشدادن به موسیقی کشورهای متفاوت و مطالعه ادبیات ملل و تمام اینها را مدیون پیشرفت تکنولوژی هستیم. در برخی نقاط جهان امروزه با راهاندازی امکاناتی که از بسیاری پیشتر در کشورهای پیشرفته وجود داشته، میتوان باعث کاهش چشمگیر نرخ مرگومیر شد.
آب تمیز، واکسیناسیون، حذف حشرات ناقل بیماری و بهبود سیستم فاضلاب به بهبود بهداشت عمومی کمک میکند. برخی معتقدند استانداردهای یک زندگی، خلاف تمام این متغیرهای اقتصادی نظیر رشد اقتصادی و تولید ناخالص داخلی و امثال اینها است.
مقدمه
ادعاهای متفاوتی دربارۀ آینده در ذهن مردم وجود دارد. اغلب بدبینانه و گاهی خوشبینانه. ادعاهای بدبینانه گاهی آنقدر قدرتمند میشوند که تنها یک تصویر تاریک از آینده را پیشِروی ما قرار میدهد.
اظهارات متفاوتی در رسانهها منتشر میشود اما باید دقت کرد که گاهی این ادعاها درمورد کشورهای ثروتمند است نه همۀ جهان. مقالۀ مشهوری از کینز با نام «احتمالات اقتصادی برای نوادگان ما» سالها پیش منتشر شد و این مقاله در بازهای نوشته شد که زمان تاریک و سختی بود و آینده روشن به نظر نمیرسید.
کینز در همین برهه به یک مسئله بسیار مهم اشاره کرد؛ نباید کوتاهمدت را با بلندمدت اشتباه گرفت و آینده در گرو موارد بنیادین اقتصادی در بلندمدت است. کینز پیشبینیهای خود را مشروط بر دو مورد کرد، رخ ندادن جنگ مهم و اینکه جمعیت به میزان زیادی افزایش پیدا نکند.
از دید کینز آینده روشن بود بااینکه بعد از پیشبینیهای او، جنگ جهانی دوم و انفجار جمعیت رخ داد اما استانداردهای زندگی امروز در همان سطحی است که او پیشبینی کرده بود. بااینحال نمیتوان از بخش تاریک دنیا نیز چشمپوشی کرد. در ادامه به بررسی اتفاقات منفی در حال رخدادن در دنیا و پیشبینیهای مثبت درمورد آینده میپردازیم.
گذر از تاریکی
امروزه نیز شرایط سختی بر دنیا حکمفرما است و این مشکلات از فرایندهای عمیقتر در گذشته نشئت میگیرد. گسترش عجیبوغریب نابرابری طی این سالها به کاهش رشد اقتصادی نیز شده است.
در نتیجۀ این نابرابری بخشی از جامعه به شدت ثروتمند میشوند و در جهت حفظ منافع خود و آنچه دارند به شیوههایی متوسل میشوند که به آنها سود میرساند.
امید به زندگی و طول عمر یکی از پارامترهای پراهمیت جامعه است. جهان بهسوی مرگهای ناشی از چاقی مفرط و بیماریهای دیابتی حرکت میکند که تأثیر معکوسی بر کاهش نرخ مرگومیر دارد. سرطان نیز یکی دیگر از عوامل کشنده است اما به نظر میرسد هنوز فاصلۀ زیادی با پیروزی در مقابل این بیماری داریم.
ادعایی وجود دارد که بیان میکند استانداردهای زندگی خلاف این مواردی است که گفته شد و خوشبختی بشر از طریق رشد اقتصادی محقق نمیشود و باید در موارد دیگری مانند روابط اجتماعی بهتر، سلامت بهتر و تفریح بیشتر جستوجو کرد.
آیندۀ روشن: رشد اقتصادی
در گذشته رقم رشد اقتصادی به گونة متفاوت و بهتر است بگوییم غلط محاسبه میشد و پیشرفت بر اساس میزان آنچه ساخته شده بود و با کالای بیشتر برای هر نفر اندازه گرفته میشد درصورتیکه خیلی خوب میدانیم که در مبحث کالاها، کیفیت حرف اول را میزند؛ پس مبنای رفاه تغییر کرد و از رشد کمیت به رشد کیفیت تبدیل شد.
بااینحال سنجش میزان کیفیت تقریباً غیرممکن است. در مفاهیم کلی سنجش تولید مشکلات مفهومی وجود دارد؛ برای مثال در این نوع سنجش ارزشی برای خدمات غیر قابل خریدوفروش وجود ندارد درصورتیکه تولید ناخالص داخلی یکی از مهمترین سازوکارها در اقتصاد است.
ایدهای مبنیبر این وجود دارد که پیشرفت تکنولوژی و انقلاب اطلاعات تأثیر اندکی بر رفاه و خوشبختی بشر داشته است اما شما یک فرد مهاجر در قرنهای پیش با یک مهاجر در عصر حاضر را مقایسه کنید؛ آنها برای صحبت چند دقیقهای با عزیزان و دوستان خود هزینههای زیادی را پرداخت میکردند یا امکان برقراری ارتباط را تقریباً نداشتند درصورتیکه در این عصر شما میتوانید ارتباط تصویری رایگان با کسی که کیلومترها با شما فاصله دارد برقرار کنید.
دسترسی به موسیقیهای متفاوت، مطالعه ادبیات کشورهای مختلف، تماشای فیلم در هر زمان و مکان از جمله لذتهایی است که امروزه میبریم و مدیون پیشرفت تکنولوژی هستیم اما این لذتها جایی در آمار ندارند و در رشد اقتصادی در نظر گرفته نمیشوند و این نشان از ضعف در آمارگیری دارد.
آیندۀ روشن: سلامت
میانگین طول عمر در کشورهای ثروتمند در حال کاهش و این متغیر در کشورهای فقیر در حال رسیدن به کشورهای پیشرفته است و این از جنبههای امید به زندگی است. امید به زندگی بهراحتی قابل محاسبه است اما شاخص دقیقی از سلامت یک جامعه بهحساب نمیآید. کند شدن رشد امید به زندگی را نمیتوان بهعنوان نشانهای برای آنچه در آینده خواهد بود در نظر گرفت.
در برخی نقاط جهان امروزه با راهاندازی امکاناتی که از بسیاری پیشتر در کشورهای پیشرفته وجود داشته، میتوان باعث کاهش چشمگیر نرخ مرگومیر شد. آب تمیز، واکسیناسیون، حذف حشرات ناقل بیماری و بهبود سیستم فاضلاب به بهبود بهداشت عمومی کمک میکند.
بهبودهای پزشکی در حوزۀ کنترل مرگومیرهای ناشی از بیماریهای قلبی و عروقی نیز جای پیشرفت دارد. افراد به دنبال بهبود سلامت هستند و آمادۀ پرداخت هزینۀ نوآوریها و بسیاری موارد دیگر هستند که همین امر موجب تداوم بهبود سلامت بشر خواهد شد. در کنار همۀ این موارد سیاستهایی که توسط دولتها اتخاذ میشود نیز بسیار تأثیرگذار خواهند بود.
جمعبندی
در بسیاری مطالب گفته شده است که اگر یک جامعه از لحاظ متغیرهای کمی سطح زندگی در سطوح بالایی قرار داشته باشد، لزوماً به معنای داشتن زندگی بهتر نیست.
یک زندگی خوب جنبههای دیگری نیز دارد برای مثال سلامت مفهومی فراتر از فقط زنده ماندن است. موارد دیگری نیز در دنیا بهبود پیدا کرده است مانند آموزش و گسترش دموکراسی البته این بهبودها در همهجا و بهصورت پیوسته رخ نمیدهد.
منابع
- دیتن، آنگس. صد سال دیگر و آینده اقتصاد جهان. کارآفرین، ۱۳۹۵.ص. ۹۷-۷۹
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.